Vanaf het begin van de decentralisaties Jeugdwet en WMO heeft u ervoor gekozen om de inkomsten en uitgaven binnen het sociaal domein bij elkaar te houden door een “hek” om het sociaal domein te plaatsen. Belangrijkste reden daarvoor was om geld dat beschikbaar is voor de zorg, ook voor de zorg beschikbaar te houden. Dat systeem heeft tot heden goed gefunctioneerd. In 2021 heeft u ervoor gekozen het hek ook om de inkomsten en uitgaven van de Participatiewet en de volledige Wet Sociale Werkvoorziening. Door alle uitgaven en inkomsten bij elkaar te houden en tekorten af te wikkelen via de reserve heeft dat de afgelopen jaren rust in de rest van de begroting gecreëerd. Het betekende de eerste jaren dat de overschotten leidden tot een gezonde stabiele basis binnen het sociaal domein, in de laatste jaren konden we de tekorten adequaat opvangen door de opgebouwde reservepositie en werd de algemene begrotingsruimte niet belast. Er hoefde niet aanvullend bezuinigd te worden, in tegenstelling tot andere gemeenten.
Eind juni zijn gemeenten geïnformeerd over de indicatieve verdeelwijze van de extra impuls in 2022 van 1,3 miljard euro voor het oplossen van de problemen in de jeugdzorg. Voor de gemeente Noordenveld betekent dit in 2022 ruim 1,9 miljoen euro extra. In de septembercirculaire wordt het definitieve bedrag opgenomen. In meerjarenperspectief (2023-2025) mogen gemeenten rekening houden met 75% van de bedragen uit de Hervormingsagenda Jeugd. Deze agenda, waarmee onder andere Rijk en VNG aan de slag gaan, bestaat uit de combinatie van een set van maatregelen en een financieel kader waarmee een structureel houdbaarder jeugdstelsel wordt gerealiseerd.
Begroting Sociaal Domein 2022
Met de toevoeging van de extra jeugdmiddelen hebben we een overschot van € 438.000 in de begroting sociaal domein 2022. De inzet van de extra jeugdmiddelen gebruiken we voor 3 doelen:
- Extra budget beschikbaar hebben voor zorgaanbieders om de wachtlijsten weg te werken. We ramen daarvoor € 500.000;
- Extra budget voor team Toegang. Voortvloeiend uit de opdracht die het rijk verstrekt met de extra middelen jeugd zien wij noodzaak om tenminste de volgende werkzaamheden uit te breiden bij het team Toegang: schoolmaatschappelijk werk, praktijkondersteuning jeugd, consulent jeugd. Daarvoor ramen wij € 300.000;
- We hadden oorspronkelijk een tekort op de begroting sociaal domein 2022. De extra jeugdmiddelen zijn binnen het hek Sociaal Domein net zoals bijvoorbeeld de BUIG-gelden een algemene dekkingsbron. Om het oorspronkelijke tekort voor 2022 weg te werken en de begroting sluitend te maken zetten we ruim € 740.000 in.
De begroting sociaal domein sluit daarmee met een voordelig saldo van € 438.000. Deze voegen we, zoals afgesproken met uw raad, toe aan de reserve sociaal domein.
Herijking risicoprofiel Sociaal Domein
In 2021 hebben we ook het risicoprofiel sociaal domein herijkt. Dat hebben we gedaan op basis van de resultaten van de afgelopen jaren en de wetenschap dat we extra budget hebben ontvangen voor de Hervormingsagenda Jeugd. Dat heeft er toe geleid dat we het risicoprofiel neerwaarts bij hebben gesteld per 2022. De ondergrens voor de reserve Sociaal domein willen we voor 2022 vaststellen op
€ 675.000
Met de herijking van het risicoprofiel is een bedrag van € 675.000 nodig voor het afdekken van de risico’s. We verwachten dat de hoogte van de reserve aan het eind van 2022 € 1.979.000 bedraagt. We stellen voor om een bedrag van € 979.000 te doteren aan de Algemene reserve. Dat mes snijdt wat ons betreft aan twee kanten. We versterken onze algemene reservepositie en houden ook ruim voldoende dekking over voor onze risico’s sociaal domein, € 1.000.000.
Ondanks de forse impuls van het rijk voor de jeugdtaken hebben we over een aantal onderwerpen nog zorgen:
- de decentralisatie Beschermd Wonen moet nog financieel uitgewerkt worden door het Rijk;
- het is de vraag of er vanuit de overheid voldoende middelen beschikbaar komen voor de uitvoering van de nieuwe Wet Inburgering;
- we op dit moment nog niet de gevolgen van de coronacrisis zien, maar we niet weten of die alsnog gaan komen en zich gaan vertalen in een grotere groep inwoners die zorg en (inkomens)ondersteuning nodig hebben;
- hoewel het laatste voorstel herverdeling gemeentefonds vanaf 2023 er in z’n totaliteit relatief gunstig uitziet, is de herverdeling tussen het sociaal en klassiek domein voorlopig ongunstig voor het sociaal domein.
Daarom stellen we voor de reserve Sociaal domein op € 1.000.000 vast te stellen.
AMENDEMENT H. (begrotingsraad 8/11/2021): Vanuit de reserve sociaal domein wordt geen dotatie aan de algemene reserve gedaan.